تحویل فیزیکی

تحویل فیزیکی (Physical Delivery) یکی از جنبه‌های مهم و در عین حال پیچیده در معاملات فیوچرز و مشتقات مالی، به ویژه در بازارهای ارزهای دیجیتال است. این مفهوم برای معامله‌گران مبتدی می‌تواند گیج‌کننده باشد، اما درک آن برای مدیریت ریسک و بهره‌برداری از فرصت‌های معاملاتی ضروری است. این مقاله به بررسی دقیق مفهوم تحویل فیزیکی، چگونگی کارکرد آن، تفاوت آن با تسویه نقدی (Cash Settlement)، خطرات و مزایای آن، و همچنین نحوه آماده‌سازی برای آن می‌پردازد.

تعریف تحویل فیزیکی

تحویل فیزیکی در قراردادهای آتی (Futures Contract) به معنای انتقال مالکیت دارایی اصلی قرارداد از فروشنده به خریدار در تاریخ سررسید قرارداد است. به عبارت دیگر، در این نوع قراردادها، تسویه با تحویل واقعی دارایی (مانند بیت‌کوین، طلا، نفت و غیره) انجام می‌شود، نه با پرداخت معادل نقدی آن. این برخلاف تسویه نقدی است که در آن تفاوت قیمت در زمان سررسید به صورت نقدی پرداخت می‌شود.

چگونه تحویل فیزیکی کار می‌کند؟

فرآیند تحویل فیزیکی معمولاً به شرح زیر است:

1. **منقضی شدن قرارداد:** قرارداد آتی در تاریخ سررسید منقضی می‌شود. 2. **اعلام تحویل:** خریدار قرارداد که قصد دریافت دارایی را دارد، اعلام تحویل می‌کند. 3. **تایید تحویل:** صرافی یا پلتفرم معاملاتی، درخواست تحویل را تایید می‌کند. 4. **انتقال دارایی:** فروشنده موظف است دارایی اصلی را به کیف پول یا حساب تعیین شده توسط خریدار منتقل کند. 5. **تسویه حساب:** پس از تایید انتقال دارایی، تسویه حساب نهایی انجام می‌شود.

تفاوت تحویل فیزیکی و تسویه نقدی

| ویژگی | تحویل فیزیکی | تسویه نقدی | |---|---|---| | **تسویه** | تحویل دارایی اصلی | پرداخت معادل نقدی دارایی | | **مالکیت دارایی** | خریدار مالک دارایی می‌شود | مالکیت دارایی منتقل نمی‌شود | | **پیچیدگی** | پیچیده‌تر (نیازمند مدیریت کیف پول و امنیت) | ساده‌تر | | **هزینه‌ها** | ممکن است شامل هزینه‌های انتقال و نگهداری باشد | معمولاً هزینه‌های کمتری دارد | | **مناسب برای** | سرمایه‌گذاران بلندمدت و کسانی که قصد نگهداری دارایی را دارند | معامله‌گران کوتاه مدت و کسانی که به دنبال سودآوری سریع هستند |

تسویه نقدی معمولاً در قراردادهای آتی بر روی سهام و شاخص‌ها رایج‌تر است، در حالی که تحویل فیزیکی در قراردادهای آتی بر روی کالاها و ارزهای دیجیتال بیشتر دیده می‌شود.

مزایای تحویل فیزیکی

**دسترسی به دارایی:** خریدار پس از تحویل فیزیکی، مالکیت واقعی دارایی را به دست می‌آورد که می‌تواند برای اهداف سرمایه‌گذاری بلندمدت، استفاده شخصی یا سایر مقاصد مورد استفاده قرار گیرد.
**پتانسیل سود بیشتر:** در صورتی که قیمت دارایی پس از تحویل افزایش یابد، خریدار می‌تواند از این افزایش قیمت سود ببرد.
**شفافیت:** فرآیند تحویل فیزیکی معمولاً شفاف است و اطلاعات مربوط به انتقال دارایی قابل ردیابی است.

معایب و خطرات تحویل فیزیکی

**ریسک نگهداری:** خریدار مسئولیت نگهداری امن دارایی را بر عهده دارد که می‌تواند شامل خطراتی مانند هک شدن کیف پول، از دست رفتن کلیدهای خصوصی و غیره باشد.
**هزینه‌های انتقال:** انتقال دارایی می‌تواند هزینه‌بر باشد، به ویژه در شبکه‌های با کارمزد بالا مانند اتریوم.
**پیچیدگی فرآیند:** فرآیند تحویل فیزیکی می‌تواند پیچیده و زمان‌بر باشد، به ویژه برای معامله‌گران مبتدی.
**ریسک طرف مقابل:** وجود ریسک عدم توانایی یا تمایل فروشنده به تحویل دارایی.
**مشکلات نظارتی:** مسائل مربوط به قوانین و مقررات مربوط به نگهداری و انتقال دارایی در کشورهای مختلف.

آماده‌سازی برای تحویل فیزیکی

در صورت تصمیم به شرکت در تحویل فیزیکی، باید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. **انتخاب صرافی معتبر:** از یک صرافی معتبر و قابل اعتماد که از تحویل فیزیکی پشتیبانی می‌کند، استفاده کنید. 2. **ایجاد کیف پول امن:** یک کیف پول امن و قابل اعتماد برای نگهداری دارایی ایجاد کنید. استفاده از کیف پول سخت‌افزاری (Hardware Wallet) توصیه می‌شود. 3. **آشنایی با قوانین و مقررات:** با قوانین و مقررات مربوط به نگهداری و انتقال دارایی در کشور خود آشنا شوید. 4. **مدیریت ریسک:** ریسک‌های مرتبط با تحویل فیزیکی را درک کنید و اقدامات لازم برای مدیریت آنها را انجام دهید. 5. **بررسی شرایط قرارداد:** شرایط قرارداد آتی را به دقت بررسی کنید تا از الزامات و محدودیت‌های تحویل فیزیکی آگاه شوید. 6. **درک کامل از فرآیند:** قبل از اقدام به تحویل، فرآیند تحویل فیزیکی را به طور کامل درک کنید.