Automated Market Makers (AMM)

1. 1. Automated Market Makers (AMM)

• • Automated Market Makers (AMM)**, hay Nhà tạo lập thị trường tự động, là một trong những trụ cột quan trọng của Tài chính phi tập trung (DeFi), giúp tạo ra thanh khoản và cho phép giao dịch tiền điện tử một cách tự động, không cần đến Sở giao dịch tập trung (CEX) truyền thống. Bài viết này sẽ đi sâu vào AMM, giải thích cách chúng hoạt động, các loại AMM phổ biến, ưu điểm, nhược điểm, rủi ro và các chiến lược liên quan.

1. 1. 1. 1. Giới thiệu về AMM

Trước khi có AMM, việc giao dịch tiền điện tử chủ yếu diễn ra thông qua các sàn giao dịch tập trung như Binance, Coinbase, hay Kraken. Những sàn này hoạt động dựa trên mô hình Sổ lệnh giao dịch (Order Book), nơi người mua và người bán đặt lệnh và chờ khớp lệnh với nhau. Tuy nhiên, mô hình này có một số hạn chế: cần có thanh khoản đủ lớn để khớp lệnh nhanh chóng, dễ bị thao túng giá, và phụ thuộc vào một bên thứ ba trung gian.

AMM ra đời để giải quyết những vấn đề này. Thay vì dựa vào sổ lệnh, AMM sử dụng các Hợp đồng thông minh (Smart Contract) để tự động hóa quá trình giao dịch, dựa trên các thuật toán định giá.

1. 1. 1. 2. Cách thức hoạt động của AMM

Nguyên tắc cơ bản của AMM là sử dụng các Pool thanh khoản (Liquidity Pool). Pool thanh khoản là một tập hợp các token được khóa trong một hợp đồng thông minh, do những người cung cấp thanh khoản (Liquidity Provider - LP) đóng góp. Khi một người muốn giao dịch, họ sẽ tương tác trực tiếp với pool thanh khoản này, không cần phải khớp lệnh với ai khác.

• • Công thức định giá:**

Hầu hết các AMM hoạt động dựa trên công thức *x* *y* = *k*, trong đó:

• *x* là lượng token A trong pool
• *y* là lượng token B trong pool
• *k* là một hằng số

Công thức này đảm bảo rằng tổng giá trị của pool thanh khoản luôn không đổi. Khi một người mua token A, lượng token A trong pool sẽ giảm, và lượng token B sẽ tăng để duy trì giá trị *k*. Điều này dẫn đến việc giá của token A tăng lên.

• • Ví dụ:**

Giả sử một pool thanh khoản chứa 100 ETH và 10,000 USDT. Vậy *x* = 100, *y* = 10,000, và *k* = 100 * 10,000 = 1,000,000.

Nếu một người muốn mua 10 ETH, lượng ETH trong pool sẽ giảm xuống 90. Để duy trì *k* = 1,000,000, lượng USDT trong pool phải tăng lên: 90 * y = 1,000,000 => y = 11,111.11 USDT.

Như vậy, người mua sẽ phải trả 11,111.11 - 10,000 = 1,111.11 USDT để mua 10 ETH. Giá hiệu quả của 1 ETH là 111.11 USDT.

1. 1. 1. 3. Các loại AMM phổ biến

Có nhiều loại AMM khác nhau, mỗi loại có một cơ chế định giá riêng:

• **Constant Product Market Maker (CPMM):** Đây là loại AMM phổ biến nhất, được sử dụng bởi Uniswap và nhiều nền tảng khác. Sử dụng công thức *x* *y* = *k*.
• **Constant Sum Market Maker (CSMM):** Sử dụng công thức *x* + *y* = *k*. Loại này ít phổ biến hơn vì dễ bị tấn công (Exploit) khi một trong hai token có giá trị quá thấp.
• **Constant Mean Market Maker (CMMM):** Sử dụng công thức (x1 * x2 * ... * xn)^(1/n) = k, cho phép tạo pool với nhiều hơn hai token. Balancer là một ví dụ điển hình.
• **Hybrid AMM:** Kết hợp các ưu điểm của nhiều loại AMM khác nhau. Ví dụ, Curve Finance sử dụng một công thức định giá đặc biệt để giảm thiểu trượt giá (Slippage) khi giao dịch các stablecoin.
• **Concentrated Liquidity AMM:** Cho phép LP tập trung thanh khoản trong một phạm vi giá cụ thể, cải thiện hiệu quả sử dụng vốn. Uniswap V3 là một ví dụ.

1. 1. 1. 4. Ưu điểm của AMM

• **Tính phi tập trung:** Không cần đến bên thứ ba trung gian, giảm thiểu rủi ro kiểm soát và thao túng.
• **Thanh khoản luôn có:** Bất kỳ ai cũng có thể cung cấp thanh khoản cho pool, đảm bảo luôn có sẵn tài sản để giao dịch.
• **Dễ dàng tiếp cận:** Giao dịch trên AMM đơn giản và dễ dàng hơn so với sử dụng các sàn giao dịch truyền thống.
• **Tạo thu nhập thụ động:** LP có thể kiếm được phí giao dịch từ việc cung cấp thanh khoản.
• **Khả năng niêm yết token mới:** Các dự án mới có thể dễ dàng niêm yết token của họ trên AMM mà không cần thông qua quy trình niêm yết phức tạp.

1. 1. 1. 5. Nhược điểm của AMM

• **Trượt giá (Slippage):** Khi giao dịch một lượng lớn token, giá có thể thay đổi do ảnh hưởng đến pool thanh khoản, dẫn đến trượt giá.
• **Lỗ tạm thời (Impermanent Loss):** LP có thể bị lỗ tạm thời nếu giá của các token trong pool thay đổi đáng kể so với thời điểm họ cung cấp thanh khoản.
• **Phí giao dịch:** Mặc dù AMM có thể có phí giao dịch thấp hơn so với các sàn giao dịch truyền thống, nhưng vẫn có phí giao dịch phát sinh.
• **Rủi ro hợp đồng thông minh:** Luôn có rủi ro liên quan đến các lỗi trong hợp đồng thông minh, có thể dẫn đến mất mát tài sản.
• **Khả năng thao túng giá:** Các pool thanh khoản có thanh khoản thấp có thể dễ bị thao túng giá.

1. 1. 1. 6. Rủi ro khi sử dụng AMM

• **Rủi ro hợp đồng thông minh:** Các lỗ hổng bảo mật trong hợp đồng thông minh có thể bị khai thác, dẫn đến mất mát quỹ.
• **Rủi ro thanh khoản:** Nếu pool thanh khoản có thanh khoản thấp, trượt giá có thể rất cao, đặc biệt khi giao dịch các lệnh lớn.
• **Rủi ro lỗ tạm thời:** Đây là rủi ro lớn nhất đối với những người cung cấp thanh khoản.
• **Rủi ro rug pull:** Một số dự án có thể tạo ra các pool thanh khoản giả để lừa đảo người dùng.
• **Rủi ro hệ thống:** Các sự cố mạng hoặc các vấn đề kỹ thuật khác có thể ảnh hưởng đến hoạt động của AMM.

1. 1. 1. 7. Chiến lược liên quan đến AMM

• **Cung cấp thanh khoản (Liquidity Providing):** Kiếm phí giao dịch bằng cách cung cấp token cho pool thanh khoản. Cần hiểu rõ về rủi ro lỗ tạm thời.
• **Yield Farming:** Gửi token vào các pool thanh khoản để kiếm thêm phần thưởng.
• **Arbitrage:** Tận dụng sự chênh lệch giá giữa các sàn giao dịch khác nhau để kiếm lợi nhuận. Arbitrage bot có thể tự động thực hiện các giao dịch này.
• **Liquidity Mining:** Một hình thức của yield farming, trong đó người dùng được thưởng bằng token quản trị của nền tảng.
• **Front Running:** (Rủi ro) Tấn công bằng cách đặt lệnh giao dịch trước người khác để kiếm lợi nhuận từ việc thay đổi giá.
• **Sandwich Attack:** (Rủi ro) Một hình thức của front running, trong đó kẻ tấn công đặt lệnh mua trước và lệnh bán sau của nạn nhân để kiếm lợi nhuận.

1. 1. 1. 8. Phân tích kỹ thuật và Phân tích khối lượng giao dịch trên AMM

Mặc dù AMM không có sổ lệnh như các sàn giao dịch truyền thống, nhưng vẫn có thể sử dụng các kỹ thuật phân tích để dự đoán biến động giá và tìm kiếm cơ hội giao dịch.

• **Phân tích đường cong AMM:** Theo dõi sự thay đổi của đường cong *x* *y* = *k* để đánh giá mức độ thanh khoản và tiềm năng trượt giá.
• **Phân tích khối lượng giao dịch:** Theo dõi khối lượng giao dịch để xác định các token có tiềm năng tăng trưởng hoặc giảm giá.
• **Phân tích phí giao dịch:** Theo dõi phí giao dịch để đánh giá mức độ hoạt động của pool thanh khoản.
• **Sử dụng các chỉ báo kỹ thuật:** Áp dụng các chỉ báo kỹ thuật như MACD, RSI, Bollinger Bands để phân tích biến động giá.
• **Phân tích on-chain:** Sử dụng các công cụ phân tích on-chain để theo dõi dòng tiền vào và ra khỏi các pool thanh khoản. Nansen và Glassnode là những công cụ phổ biến.
• **Phân tích các giao dịch lớn:** Tìm kiếm các giao dịch lớn có thể gây ra biến động giá.
• **Sử dụng các công cụ cảnh báo:** Thiết lập các cảnh báo giá để nhận thông báo khi giá của token đạt đến một mức nhất định.

1. 1. 1. 9. Tương lai của AMM

AMM đang phát triển nhanh chóng, với nhiều cải tiến và đổi mới liên tục được đưa ra. Các xu hướng tiềm năng bao gồm:

• **AMM đa chuỗi (Multi-Chain AMM):** AMM hoạt động trên nhiều blockchain khác nhau.
• **AMM tích hợp với các sản phẩm DeFi khác:** AMM được tích hợp với các giao thức cho vay, derivatives, và các ứng dụng DeFi khác.
• **AMM với cơ chế quản trị tiên tiến:** AMM với cơ chế quản trị phi tập trung, cho phép người dùng tham gia vào quá trình ra quyết định.
• **AMM với khả năng mở rộng cao:** AMM có khả năng xử lý một lượng lớn giao dịch một cách hiệu quả.
• **AMM với bảo mật nâng cao:** AMM được bảo vệ khỏi các cuộc tấn công bằng các biện pháp bảo mật tiên tiến.

1. 1. 1. 10. Kết luận

Automated Market Makers (AMM) là một công nghệ đột phá, giúp tạo ra một hệ sinh thái tài chính phi tập trung mạnh mẽ và linh hoạt. Mặc dù AMM có một số nhược điểm và rủi ro, nhưng những lợi ích mà chúng mang lại là rất lớn. Việc hiểu rõ về AMM là rất quan trọng đối với bất kỳ ai muốn tham gia vào thế giới DeFi.

DeFi || Uniswap || Sushiswap || Balancer || Curve Finance || Hợp đồng thông minh || Pool thanh khoản || Liquidity Provider || Slippage || Impermanent Loss || Yield Farming || Arbitrage || MACD || RSI || Bollinger Bands || Nansen || Glassnode || Sổ lệnh giao dịch || Tài chính phi tập trung || Sở giao dịch tập trung || Tấn công

Phân tích kỹ thuật || Phân tích khối lượng giao dịch || Quản lý rủi ro trong DeFi || Chiến lược Yield Farming || Arbitrage Bot || Phân tích On-chain || Liquidity Mining || Front Running || Sandwich Attack || DeFi Lending || DeFi Derivatives || Stablecoin || DEX Aggregators || Phân tích biến động giá || Phân tích dòng tiền

Các nền tảng giao dịch hợp đồng tương lai được đề xuất

Nền tảng	Đặc điểm hợp đồng tương lai	Đăng ký
Binance Futures	Đòn bẩy lên đến 125x, hợp đồng USDⓈ-M	Đăng ký ngay
Bybit Futures	Hợp đồng vĩnh viễn nghịch đảo	Bắt đầu giao dịch
BingX Futures	Giao dịch sao chép	Tham gia BingX
Bitget Futures	Hợp đồng đảm bảo bằng USDT	Mở tài khoản
BitMEX	Nền tảng tiền điện tử, đòn bẩy lên đến 100x	BitMEX

Tham gia cộng đồng của chúng tôi

Đăng ký kênh Telegram @strategybin để biết thêm thông tin. Nền tảng lợi nhuận tốt nhất – đăng ký ngay.

Tham gia cộng đồng của chúng tôi

Đăng ký kênh Telegram @cryptofuturestrading để nhận phân tích, tín hiệu miễn phí và nhiều hơn nữa!