Beklenen eksiklik (ES)
Beklenen Eksiklik (ES)
Beklenen Eksiklik (Expected Shortfall – ES), finansal risk yönetimi alanında giderek daha fazla önem kazanan, Değerdeki Risk (VaR)’ın eksikliklerini gidermeyi amaçlayan bir risk ölçüm yöntemidir. Özellikle kripto para piyasalarının yüksek volatilite ve hızlı değişimler gösterdiği günümüzde, ES’in doğru bir risk değerlendirmesi yapılmasına katkı sağladığı düşünülmektedir. Bu makalede, Beklenen Eksiklik kavramı detaylı bir şekilde incelenecek, VaR ile karşılaştırılacak, hesaplama yöntemleri açıklanacak ve kripto para piyasalarında kullanım alanları değerlendirilecektir.
Beklenen Eksiklik (ES) Nedir?
Beklenen Eksiklik (ES), bir yatırım portföyünün belirli bir zaman diliminde ve belirli bir güven düzeyinde maruz kalabileceği ortalama kaybı ifade eder. VaR’ın aksine, ES yalnızca belirli bir kaybın olasılığını değil, aynı zamanda bu kaybın büyüklüğünü de dikkate alır. VaR, belirli bir güven düzeyinde aşılmayacak bir kayıp miktarı belirtirken, ES bu güven düzeyinin altında kalan tüm potansiyel kayıpların ortalamasını alır. Bu özelliği sayesinde ES, “kuyruk riskini” daha iyi ölçebilir ve aşırı kayıpların potansiyel etkilerini daha doğru bir şekilde değerlendirebilir.
VaR ve ES Arasındaki Farklar
Değerdeki Risk (VaR) ve Beklenen Eksiklik (ES) arasındaki temel farklar aşağıdaki gibidir:
- **Kapsam:** VaR, belirli bir güven düzeyinde aşılmayacak bir kayıp miktarını belirtirken, ES bu güven düzeyinin altındaki tüm potansiyel kayıpların ortalamasını alır.
- **Kuyruk Riski:** VaR, kuyruk riskini (aşırı kayıpların olasılığı) yeterince iyi ölçemezken, ES bu riski daha etkin bir şekilde değerlendirebilir.
- **Tutarlılık:** ES, tutarlılık özelliklerine sahiptir, yani portföy optimizasyonu gibi uygulamalarda daha iyi sonuçlar verir. VaR ise bu özelliklere sahip değildir.
- **Duyarlılık:** ES, portföy dağılımındaki değişikliklere VaR’a göre daha duyarlıdır ve risk yönetimi kararlarında daha anlamlı bilgiler sağlar.
Aşağıdaki tablo, VaR ve ES arasındaki temel farkları özetlemektedir:
| Değerdeki Risk (VaR) | Beklenen Eksiklik (ES) | %95, %99 gibi | %95, %99 gibi | Belirli bir kayıp miktarı | Güven düzeyinin altındaki ortalama kayıp | Zayıf | Güçlü | Yok | Var | Düşük | Yüksek |
Beklenen Eksiklik (ES) Hesaplama Yöntemleri
ES’in hesaplanması için çeşitli yöntemler bulunmaktadır. En yaygın kullanılan yöntemler şunlardır:
- **Tarihsel Simülasyon:** Geçmiş veriler kullanılarak gelecekteki potansiyel kayıplar simüle edilir ve ES hesaplanır. Bu yöntem, veri gereksinimleri açısından basittir ancak geçmişin geleceği yansıtması gerektiği varsayımına dayanır. Tarihsel Veri Analizi
- **Monte Carlo Simülasyonu:** Rastgele sayılar üretilerek gelecekteki potansiyel kayıplar simüle edilir ve ES hesaplanır. Bu yöntem, daha karmaşıktır ancak daha esnek ve doğru sonuçlar verebilir. Monte Carlo Yöntemleri
- **Parametrik Yöntemler (Gauss Dağılımı):** Varlıkların getiri dağılımlarının belirli bir parametrik modele (örneğin, Gauss dağılımı) uyduğu varsayılarak ES hesaplanır. Bu yöntem, basittir ancak dağılım varsayımı doğru değilse hatalı sonuçlar verebilir. Olasılık Dağılımları
- **Korniş Yöntemi:** Dağılımın şeklini tahmin etmek için daha gelişmiş istatistiksel yöntemler kullanır. Daha doğru sonuçlar verebilir ancak daha karmaşıktır. İstatistiksel Analiz
ES hesaplamasında kullanılan yöntem, verinin türüne, modelin karmaşıklığına ve istenen doğruluk düzeyine bağlıdır.
Kripto Para Piyasalarında Beklenen Eksiklik (ES)
Kripto para piyasaları, geleneksel finansal piyasalara göre daha yüksek volatiliteye ve risklere sahiptir. Bu nedenle, kripto para portföylerinin riskini doğru bir şekilde ölçmek ve yönetmek için ES gibi gelişmiş risk ölçüm yöntemlerine ihtiyaç vardır.
- **Volatilite:** Kripto para fiyatları, kısa sürede büyük dalgalanmalar gösterebilir. ES, bu volatiliteyi dikkate alarak potansiyel kayıpların büyüklüğünü daha doğru bir şekilde tahmin edebilir. Volatilite Analizi
- **Korelasyonlar:** Kripto paralar arasındaki korelasyonlar zamanla değişebilir. ES, bu değişen korelasyonları dikkate alarak portföy riskini daha doğru bir şekilde değerlendirebilir. Korelasyon Analizi
- **Likidite:** Kripto para piyasalarında likidite sorunları yaşanabilir. ES, likidite eksikliğinin potansiyel etkilerini dikkate alarak risk yönetimini iyileştirebilir. Likidite Risk Yönetimi
- **Düzenleyici Belirsizlik:** Kripto para piyasaları, henüz tam olarak düzenlenmemişlerdir. Bu durum, piyasalarda belirsizlik yaratır ve riskleri artırır. ES, bu belirsizliği dikkate alarak risk yönetimine katkıda bulunabilir. Kripto Para Düzenlemeleri
Kripto para yatırımcıları, portföylerinin riskini yönetmek için ES’i kullanabilirler. Örneğin, bir yatırımcı %99 güven düzeyinde ES’in belirli bir miktarın altında olmasını hedefleyebilir. Bu, yatırımcının kabul edilebilir maksimum kaybı belirlemesine ve buna göre portföyünü optimize etmesine yardımcı olur.
Beklenen Eksiklik (ES) ve Portföy Optimizasyonu
ES, portföy optimizasyonu süreçlerinde de kullanılabilir. Geleneksel portföy optimizasyonu yöntemleri genellikle VaR’ı kullanırken, ES’in kullanılması daha tutarlı ve güvenilir sonuçlar verebilir. ES tabanlı portföy optimizasyonu, portföyün beklenen kaybını en aza indirirken, aynı zamanda risk toleransını da dikkate alır.
- **Risk Paritesi:** ES kullanılarak risk paritesi stratejileri geliştirilebilir. Bu stratejiler, portföydeki her bir varlığın riske eşit katkıda bulunmasını hedefler. Risk Paritesi Stratejileri
- **Black-Litterman Modeli:** ES, Black-Litterman modeline entegre edilerek portföy optimizasyonunun doğruluğu artırılabilir. Black-Litterman Modeli
- **Robo-Danışmanlar:** ES, robo-danışmanlar tarafından müşterilerin risk profillerine uygun portföyler oluşturmak için kullanılabilir. Robo-Danışmanlar
Beklenen Eksiklik (ES) ve Stres Testleri
ES, finansal kurumların stres testleri yaparken de kullanılabilir. Stres testleri, beklenmedik olayların (örneğin, ekonomik krizler, piyasa çöküşleri) finansal kurumlara etkilerini değerlendirmeyi amaçlar. ES, stres senaryoları altında potansiyel kayıpları tahmin ederek finansal kurumların hazırlıklı olmasını sağlar. Stres Testleri
- **Senaryo Analizi:** ES, farklı stres senaryoları altında portföyün performansını değerlendirmek için kullanılabilir.
- **Ters Stres Testleri:** ES, belirli bir kayıp seviyesini tetikleyen stres senaryolarını belirlemek için kullanılabilir.
- **Sermaye Yeterliliği:** ES, finansal kurumların sermaye yeterliliğini değerlendirmek için kullanılabilir. Sermaye Yeterliliği
Kripto Para Türevlerinde Beklenen Eksiklik (ES)
Kripto para türevleri (futures, opsiyonlar vb.), kripto para piyasalarındaki riskleri yönetmek için kullanılabilir. Ancak, türev ürünleri de kendi risklerini taşırlar. ES, kripto para türevlerinin riskini ölçmek ve yönetmek için kullanılabilir.
- **Futures Kontratları:** ES, kripto para futures kontratlarının marjin gereksinimlerini belirlemek için kullanılabilir. Kripto Para Futures Kontratları
- **Opsiyonlar:** ES, kripto para opsiyonlarının fiyatlandırmasında ve risk yönetimi stratejilerinin geliştirilmesinde kullanılabilir. Kripto Para Opsiyonları
- **Swaplar:** ES, kripto para swaplarının riskini değerlendirmek için kullanılabilir. Kripto Para Swapları
Beklenen Eksiklik (ES) ve Risk Yönetimi Stratejileri
ES, çeşitli risk yönetimi stratejilerinin geliştirilmesine ve uygulanmasına katkıda bulunabilir.
- **Hedging:** ES, hedging stratejilerinin etkinliğini değerlendirmek için kullanılabilir. Hedging Stratejileri
- **Diversifikasyon:** ES, portföyün diversifikasyonunun risk azaltma üzerindeki etkisini ölçmek için kullanılabilir. Portföy Diversifikasyonu
- **Stop-Loss Emirleri:** ES, stop-loss emirlerinin seviyelerini belirlemek için kullanılabilir. Stop-Loss Emirleri
- **Pozisyon Büyüklüğü:** ES, pozisyon büyüklüğünü belirlemek ve aşırı kaldıraçtan kaçınmak için kullanılabilir. Pozisyon Büyüklüğü Yönetimi
Beklenen Eksiklik (ES) ile İlgili Teknik Analiz ve İşlem Hacmi Analizi
ES’in doğru bir şekilde hesaplanması ve yorumlanması için teknik analiz ve işlem hacmi analizinden yararlanılabilir.
- **Hareketli Ortalamalar:** Hareketli ortalamalar, fiyat trendlerini belirlemek ve volatiliteyi ölçmek için kullanılabilir. Hareketli Ortalamalar
- **RSI (Göreceli Güç Endeksi):** RSI, aşırı alım ve aşırı satım koşullarını belirlemek için kullanılabilir. RSI (Göreceli Güç Endeksi)
- **MACD (Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama):** MACD, trend değişikliklerini ve momentumu ölçmek için kullanılabilir. MACD (Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama)
- **Fibonacci Düzeltmeleri:** Fibonacci düzeltmeleri, potansiyel destek ve direnç seviyelerini belirlemek için kullanılabilir. Fibonacci Düzeltmeleri
- **İşlem Hacmi:** İşlem hacmi, piyasa katılımcılarının aktivitesini ve trendin gücünü gösterir. İşlem Hacmi Analizi
- **OBV (Hacim Dengesi):** OBV, fiyat hareketleri ile işlem hacmi arasındaki ilişkiyi analiz etmek için kullanılır. OBV (Hacim Dengesi)
- **Chaikin Para Akışı:** Chaikin Para Akışı, alım ve satım baskısını ölçmek için kullanılır. Chaikin Para Akışı
Sonuç
Beklenen Eksiklik (ES), finansal risk yönetimi alanında önemli bir araçtır. VaR’ın eksikliklerini gidermesi, kuyruk riskini daha iyi ölçebilmesi ve tutarlılık özelliklerine sahip olması, ES’i özellikle kripto para piyasaları gibi yüksek volatiliteye sahip pazarlarda değerli kılmaktadır. ES’in doğru bir şekilde hesaplanması ve yorumlanması, yatırımcıların ve finansal kurumların risklerini daha iyi yönetmelerine ve daha bilinçli kararlar almalarına yardımcı olabilir. Risk Yönetimi
Kripto Para Yatırımı Finansal Piyasalar Risk Analizi Portföy Yönetimi Finansal Modelleme
Önerilen Futures Ticaret Platformları
| Platform | Futures Özellikleri | Kayıt Ol |
|---|---|---|
| Binance Futures | 125x kaldıraç, USDⓈ-M sözleşmeleri | Şimdi Kaydol |
| Bybit Futures | Perpetual ters sözleşmeler | Ticarete Başla |
| BingX Futures | Kopya ticareti | BingX'e Katıl |
| Bitget Futures | USDT garantili sözleşmeler | Hesap Aç |
| BitMEX | Kripto platformu, 100x kaldıraç | BitMEX |
Topluluğumuza Katılın
Daha fazla bilgi için Telegram kanalına abone olun: @strategybin. En iyi kazanç platformları – şimdi kaydol.
Topluluğumuzda Yer Alın
Analiz, ücretsiz sinyaller ve daha fazlası için Telegram kanalına abone olun: @cryptofuturestrading.