مدل شیءگرای سند (DOM)
مدل شیءگرای سند (DOM)
مدل شیءگرای سند (Document Object Model) یا به اختصار DOM، یک رابط برنامه‌نویسی برای اسناد HTML، XML و SVG است. DOM به برنامه‌نویسان اجازه می‌دهد تا ساختار، سبک و محتوای این اسناد را به صورت پویا تغییر دهند. به عبارت دیگر، DOM یک واسط بین کد برنامه‌نویسی (مانند جاوا اسکریپت) و سند وب است. درک DOM برای هر توسعه‌دهنده وب ضروری است، زیرا بسیاری از تعاملات سمت کاربر با صفحات وب از طریق DOM انجام می‌شوند.
تاریخچه و تکامل DOM
ایده اصلی DOM در ابتدا توسط مایکروسافت و نت‌اسکیپ در اواخر دهه ۱۹۹۰ مطرح شد. هدف، ایجاد یک استانداردی بود که به توسعه‌دهندگان امکان می‌داد تا با اسناد وب به روشی سازگار تعامل داشته باشند، بدون توجه به مرورگر مورد استفاده.
- **DOM Level 1 (1997):** اولین نسخه از استاندارد DOM، که بر دسترسی و دستکاری عناصر HTML تمرکز داشت.
- **DOM Level 2 (1998):** این نسخه قابلیت‌های بیشتری را برای کار با سبک‌ها، رویدادها و فضای نام (namespace) XML اضافه کرد.
- **DOM Level 3 (2004):** معرفی ویژگی‌های جدیدی مانند XPath و API های برای کار با داده‌های XML.
- **DOM Level 4 (2015):** آخرین نسخه از استاندارد DOM، با تمرکز بر پشتیبانی از HTML5 و API های جدید مانند MutationObserver.
ساختار درخت DOM
DOM یک سند را به عنوان یک درخت درختی نمایش می‌دهد. در این درخت:
- سند (Document): ریشه درخت DOM است و نشان‌دهنده کل سند HTML یا XML است.
- عناصر (Elements): گره‌هایی در درخت هستند که نشان‌دهنده عناصر HTML مانند ``، `
`، `
` و غیره هستند.
- ویژگی‌ها (Attributes): اطلاعات اضافی در مورد عناصر هستند، مانند `id`، `class` و `src`.
- متن (Text): محتوای متنی عناصر را نشان می‌دهد.
- کامنت‌ها (Comments): یادداشت‌هایی هستند که در کد منبع وجود دارند و توسط مرورگر نادیده گرفته می‌شوند.
هر گره در درخت DOM دارای ویژگی‌ها و متدهایی است که به برنامه‌نویسان اجازه می‌دهد تا به آن دسترسی پیدا کنند و آن را دستکاری کنند. به عنوان مثال، می‌توان از ویژگی `innerHTML` برای دریافت یا تنظیم محتوای HTML یک عنصر استفاده کرد.
دسترسی به عناصر DOM
چندین روش برای دسترسی به عناصر DOM از طریق جاوا اسکریپت وجود دارد:
- getElementById(): این متد یک عنصر را بر اساس شناسه (ID) آن برمی‌گرداند. (تحلیل حجم معاملات: شناسه ها می‌توانند برای ردیابی رفتار کاربر مفید باشند.)
- getElementsByClassName(): این متد لیستی از عناصر را بر اساس نام کلاس آنها برمی‌گرداند.
- getElementsByTagName(): این متد لیستی از عناصر را بر اساس نام تگ آنها برمی‌گرداند.
- querySelector(): این متد اولین عنصری را که با یک انتخابگر CSS مطابقت دارد، برمی‌گرداند. (استراتژی مرتبط: استفاده از انتخابگرهای CSS دقیق برای بهبود عملکرد.)
- querySelectorAll(): این متد لیستی از تمام عناصری را که با یک انتخابگر CSS مطابقت دارند، برمی‌گرداند.
دستکاری عناصر DOM
پس از دسترسی به عناصر DOM، می‌توان آنها را دستکاری کرد:
- تغییر محتوا: می‌توان محتوای متنی عناصر را با استفاده از ویژگی `textContent` یا `innerHTML` تغییر داد.
- تغییر ویژگی‌ها: می‌توان ویژگی‌های عناصر را با استفاده از ویژگی `setAttribute()` و `getAttribute()` تغییر داد.
- اضافه کردن عناصر جدید: می‌توان عناصر جدیدی را به درخت DOM با استفاده از متدهای `createElement()`، `createTextNode()` و `appendChild()` اضافه کرد.
- حذف عناصر: می‌توان عناصر را از درخت DOM با استفاده از متد `removeChild()` حذف کرد.
- تغییر سبک‌ها: می‌توان سبک‌های عناصر را با استفاده از ویژگی `style` یا اضافه/حذف کلاس‌های CSS تغییر داد.
رویدادها و DOM
رویدادها (Events) در DOM نقش مهمی ایفا می‌کنند. رویدادها اقداماتی هستند که در مرورگر اتفاق می‌افتند، مانند کلیک کردن روی یک دکمه، بارگیری یک صفحه، یا تغییر اندازه پنجره. DOM به برنامه‌نویسان اجازه می‌دهد تا به این رویدادها گوش دهند و کدهایی را اجرا کنند که در پاسخ به آنها فعال می‌شوند.
- addEventListener(): این متد برای اضافه کردن یک شنونده رویداد به یک عنصر استفاده می‌شود.
- removeEventListener(): این متد برای حذف یک شنونده رویداد از یک عنصر استفاده می‌شود.
- dispatchEvent(): این متد برای ارسال یک رویداد سفارشی به یک عنصر استفاده می‌شود.
(تحلیل فنی: زمان‌بندی دقیق رویدادها برای بهینه‌سازی تجربه کاربری بسیار مهم است.)
DOM و عملکرد
دستکاری DOM می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد یک صفحه وب داشته باشد. هر بار که DOM دستکاری می‌شود، مرورگر باید درخت DOM را دوباره ترسیم کند (re-render). این فرآیند می‌تواند زمان‌بر باشد، به خصوص برای صفحات وب بزرگ و پیچیده.
- به حداقل رساندن دستکاری‌های DOM: سعی کنید تعداد دفعاتی که DOM را دستکاری می‌کنید، به حداقل برسانید.
- استفاده از DocumentFragment: برای ایجاد چندین عنصر به صورت همزمان، از `DocumentFragment` استفاده کنید.
- استفاده از Batch Updates: تغییرات DOM را به صورت دسته‌ای انجام دهید تا تعداد دفعات بازرسمی (re-render) را کاهش دهید.
- استفاده از Virtual DOM: فریم‌ورک‌هایی مانند React از Virtual DOM استفاده می‌کنند تا عملکرد را بهبود بخشند. (استراتژی مرتبط: استفاده از React برای ساخت رابط‌های کاربری پیچیده.)
- بهینه‌سازی انتخابگرهای CSS: از انتخابگرهای CSS کارآمد استفاده کنید تا مرورگر بتواند عناصر مورد نظر را به سرعت پیدا کند. (تحلیل فنی: انتخابگرهای CSS با ID سریعتر از انتخابگرهای CSS با کلاس هستند.)
DOM در مقابل Virtual DOM
Virtual DOM یک تکنیک است که توسط فریم‌ورک‌هایی مانند React و Vue.js برای بهبود عملکرد استفاده می‌شود. در Virtual DOM، یک کپی از DOM واقعی در حافظه نگهداری می‌شود. هنگامی که داده‌ها تغییر می‌کنند، Virtual DOM به‌روزرسانی می‌شود و سپس تفاوت بین Virtual DOM جدید و DOM واقعی محاسبه می‌شود. در نهایت، فقط تغییرات لازم به DOM واقعی اعمال می‌شوند. این فرآیند باعث کاهش تعداد دفعات بازرسمی (re-render) DOM و بهبود عملکرد می‌شود.
| **DOM** | **Virtual DOM** | نمایش واقعی ساختار سند | کپی در حافظه از DOM | هر تغییر مستقیماً روی DOM اعمال می‌شود | تغییرات ابتدا در Virtual DOM اعمال می‌شوند و سپس فقط تغییرات ضروری به DOM واقعی اعمال می‌شوند. | می‌تواند کند باشد، به خصوص برای صفحات بزرگ | معمولاً سریعتر، به دلیل کاهش بازرسمی (re-render) | ساده‌تر | پیچیده‌تر |
DOM Shadow
DOM Shadow یک ویژگی است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا یک درخت DOM جداگانه را در داخل یک عنصر ایجاد کنند. این درخت DOM جداگانه از DOM اصلی صفحه جدا شده است و به اصطلاح "کپسوله" شده است. DOM Shadow برای ایجاد کامپوننت‌های وب (Web Components) استفاده می‌شود.
(تحلیل فنی: کپسوله‌سازی با DOM Shadow از تداخل استایل‌ها و اسکریپت‌ها بین کامپوننت‌ها جلوگیری می‌کند.)
DOM و ابزارهای توسعه‌دهنده
مرورگرهای مدرن ابزارهای توسعه‌دهنده قدرتمندی را ارائه می‌دهند که به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهند تا DOM را بررسی و دستکاری کنند.
- Elements Panel: این پنل به شما امکان می‌دهد تا ساختار DOM را مشاهده و عناصر را انتخاب کنید.
- Console: این پنل به شما امکان می‌دهد تا کد جاوا اسکریپت را اجرا کنید و با DOM تعامل داشته باشید.
- Debugger: این پنل به شما امکان می‌دهد تا کد جاوا اسکریپت را خط به خط اجرا کنید و مقادیر متغیرها را بررسی کنید.
کاربردهای DOM در فیوچرز رمزنگاری
اگرچه DOM به طور مستقیم در معاملات فیوچرز رمزنگاری نقش ندارد، اما در ساخت رابط‌های کاربری (UI) برای پلتفرم‌های معاملاتی و ابزارهای تحلیلی استفاده می‌شود. به عنوان مثال:
- نمایش داده‌های بازار: DOM برای نمایش قیمت‌ها، حجم معاملات و سایر داده‌های بازار به صورت پویا استفاده می‌شود. (استراتژی مرتبط: نمایش داده‌های بازار به‌روزرسانی‌شده در زمان واقعی.)
- نمایش نمودارها: DOM برای نمایش نمودارهای قیمت و سایر نمودارهای تحلیلی استفاده می‌شود. (تحلیل حجم معاملات: نمودارها می‌توانند الگوهای معاملاتی را آشکار کنند.)
- مدیریت سفارشات: DOM برای ایجاد و مدیریت سفارشات خرید و فروش استفاده می‌شود.
- نمایش پورتفولیو: DOM برای نمایش و مدیریت پورتفولیو کاربر استفاده می‌شود.
(تحلیل فنی: بهینه‌سازی DOM برای نمایش داده‌های مالی در زمان واقعی بسیار مهم است.)
منابع بیشتر
نتیجه‌گیری
DOM یک مفهوم اساسی در توسعه وب است. درک DOM برای ایجاد صفحات وب پویا و تعاملی ضروری است. با استفاده از DOM، توسعه‌دهندگان می‌توانند ساختار، سبک و محتوای صفحات وب را به صورت پویا تغییر دهند و تجربه کاربری بهتری را ارائه دهند. درک عمیق DOM به همراه دانش HTML، CSS و جاوا اسکریپت به شما امکان می‌دهد تا برنامه‌های وب قدرتمندی ایجاد کنید. (استراتژی مرتبط: یادگیری فریم‌ورک‌های جاوا اسکریپت مانند Angular، React و Vue.js برای تسلط بر DOM.)
پلتفرم‌های معاملات آتی پیشنهادی
| پلتفرم | ویژگی‌های آتی | ثبت‌نام |
|---|---|---|
| Binance Futures | اهرم تا ۱۲۵x، قراردادهای USDⓈ-M | همین حالا ثبت‌نام کنید |
| Bybit Futures | قراردادهای معکوس دائمی | شروع به معامله کنید |
| BingX Futures | معاملات کپی | به BingX بپیوندید |
| Bitget Futures | قراردادهای تضمین شده با USDT | حساب باز کنید |
| BitMEX | پلتفرم رمزارزها، اهرم تا ۱۰۰x | BitMEX |
به جامعه ما بپیوندید
در کانال تلگرام @strategybin عضو شوید برای اطلاعات بیشتر. بهترین پلتفرم‌های سودآور – همین حالا ثبت‌نام کنید.
در جامعه ما شرکت کنید
در کانال تلگرام @cryptofuturestrading عضو شوید برای تحلیل، سیگنال‌های رایگان و موارد بیشتر!