سازنده بازار خودکار

سازنده بازار خودکار (Automated Market Maker یا به اختصار AMM) یک پروتکل مالی غیرمتمرکز است که امکان معامله دارایی‌های دیجیتال را بدون نیاز به دفتر سفارش (Order Book) سنتی فراهم می‌کند. این فناوری، یکی از اجزای کلیدی در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) به شمار می‌رود و نقش مهمی در افزایش نقدینگی و دسترسی به بازارهای مالی ایفا می‌کند. در این مقاله، به بررسی دقیق مفهوم AMM، نحوه عملکرد آن، مزایا و معایب، انواع مختلف آن و همچنین کاربردهای آن در دنیای مالی غیرمتمرکز خواهیم پرداخت.

مفهوم کلی

در بازارهای سنتی، قیمت دارایی‌ها از طریق تعامل بین خریداران و فروشندگان در یک دفتر سفارش تعیین می‌شود. در این سیستم، خریداران و فروشندگان سفارش‌های خرید و فروش خود را در دفتر سفارش ثبت می‌کنند و زمانی که سفارش‌ها با یکدیگر مطابقت پیدا کنند، معامله انجام می‌شود. اما در AMM، این فرایند به طور کامل خودکار شده و قیمت دارایی‌ها بر اساس یک فرمول ریاضی تعیین می‌شود.

به جای دفتر سفارش، AMM از استخرهای نقدینگی (Liquidity Pools) استفاده می‌کند. این استخرها، مجموعه‌ای از دارایی‌های دیجیتال هستند که توسط کاربران (که به آن‌ها ارائه دهندگان نقدینگی یا Liquidity Providers می‌گویند) تامین می‌شوند. ارائه دهندگان نقدینگی با واریز دارایی‌های خود به استخر، در ازای دریافت کارمزد تراکنش‌ها، به تامین نقدینگی بازار کمک می‌کنند.

نحوه عملکرد AMM

عملکرد AMM بر اساس یک فرمول ریاضی ساده بنا شده است. رایج‌ترین فرمول مورد استفاده، فرمول محصول ثابت (Constant Product) است که به صورت زیر تعریف می‌شود:

x * y = k

در این فرمول:

x مقدار دارایی اول در استخر نقدینگی است.
y مقدار دارایی دوم در استخر نقدینگی است.
k یک عدد ثابت است که نشان‌دهنده کل نقدینگی استخر است.

هنگامی که یک کاربر می‌خواهد دارایی را در استخر معامله کند، او دارایی خود را با دارایی دیگر مبادله می‌کند. این مبادله باعث تغییر در مقادیر x و y می‌شود، اما مقدار k همواره ثابت باقی می‌ماند. به عنوان مثال، اگر یک کاربر بخواهد مقدار کمی از دارایی y را بخرد، مقدار x افزایش می‌یابد و مقدار y کاهش می‌یابد، اما حاصل ضرب آن‌ها (k) ثابت می‌ماند.

این فرمول، قیمت دارایی‌ها را به طور خودکار تعیین می‌کند. هر چه مقدار یک دارایی در استخر کمتر باشد، قیمت آن بالاتر می‌رود و برعکس. این مکانیسم، باعث می‌شود که AMM همواره نقدینگی را در دسترس داشته باشد و کاربران بتوانند به راحتی دارایی‌های خود را معامله کنند.

مزایا و معایب AMM

- مزایا:**

دسترسی 24/7: AMM ها به صورت شبانه‌روزی در دسترس هستند و کاربران می‌توانند در هر زمان و مکانی دارایی‌های خود را معامله کنند.
عدم نیاز به واسطه: AMM ها امکان معامله بدون واسطه را فراهم می‌کنند، که باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت معاملات می‌شود.
نقدینگی بالا: AMM ها با استفاده از استخرهای نقدینگی، نقدینگی بالایی را در دسترس قرار می‌دهند، که باعث می‌شود معاملات با لغزش قیمت کمتری انجام شوند.
شفافیت: تمامی تراکنش‌ها در AMM ها در بلاکچین ثبت می‌شوند، که باعث افزایش شفافیت و امنیت می‌شود.
درآمدزایی برای ارائه دهندگان نقدینگی: ارائه دهندگان نقدینگی می‌توانند با تامین نقدینگی استخرها، از کارمزدهای تراکنش‌ها درآمد کسب کنند.

- معایب:**

لغزش قیمت: در معاملات بزرگ، ممکن است لغزش قیمت رخ دهد، به این معنی که قیمت نهایی معامله با قیمت مورد انتظار متفاوت باشد.
ضرر ناپایدار (Impermanent Loss): ارائه دهندگان نقدینگی ممکن است در صورت تغییر قیمت دارایی‌ها، دچار ضرر ناپایدار شوند. ضرر ناپایدار زمانی رخ می‌دهد که نسبت دارایی‌ها در استخر نقدینگی تغییر کند و ارزش دارایی‌های ارائه دهنده نقدینگی نسبت به زمانی که آن‌ها را واریز کرده بود، کاهش یابد.
هزینه‌های گس (Gas Fees): تراکنش‌ها در AMM ها نیاز به پرداخت هزینه‌های گس دارند، که ممکن است در برخی شبکه‌ها بالا باشد.
آسیب‌پذیری در برابر حملات: AMM ها ممکن است در برابر حملات مختلف، مانند حملات اربابیتراژ و حملات فلاش لون، آسیب‌پذیر باشند.

انواع AMM

AMM ها در انواع مختلفی وجود دارند که هر کدام از آن‌ها ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. برخی از رایج‌ترین انواع AMM عبارتند از:

AMM های محصول ثابت: این نوع AMM ها از فرمول x * y = k استفاده می‌کنند و رایج‌ترین نوع AMM هستند. Uniswap نمونه‌ای از این نوع AMM است.
AMM های جمع ثابت: این نوع AMM ها از فرمول x + y = k استفاده می‌کنند و برای دارایی‌هایی که دارای قیمت ثابت هستند، مناسب هستند.
AMM های وزن دار: این نوع AMM ها به کاربران اجازه می‌دهند تا وزن دارایی‌ها در استخر نقدینگی را تعیین کنند. Balancer نمونه‌ای از این نوع AMM است.
AMM های چند زنجیره‌ای: این نوع AMM ها امکان معامله دارایی‌ها را در چندین بلاکچین فراهم می‌کنند.
AMM های متمرکز: برخی از صرافی‌های متمرکز نیز از AMM ها برای ارائه خدمات خود استفاده می‌کنند.

کاربردهای AMM

AMM ها کاربردهای متنوعی در دنیای مالی غیرمتمرکز دارند. برخی از رایج‌ترین کاربردهای آن‌ها عبارتند از:

معامله دارایی‌های دیجیتال: AMM ها امکان معامله دارایی‌های دیجیتال را بدون نیاز به دفتر سفارش فراهم می‌کنند.
تامین نقدینگی: AMM ها به تامین نقدینگی بازارهای مالی کمک می‌کنند.
ییلد فارمینگ (Yield Farming): ارائه دهندگان نقدینگی می‌توانند با تامین نقدینگی استخرها، از ییلد فارمینگ بهره‌مند شوند. ییلد فارمینگ یک روش برای کسب درآمد از طریق سپرده‌گذاری دارایی‌های دیجیتال در استخرهای نقدینگی است.
قرض‌گیری و وام‌دهی: AMM ها می‌توانند برای تسهیل فرآیند قرض‌گیری و وام‌دهی دارایی‌های دیجیتال استفاده شوند.
معاملات اهرمی: برخی از AMM ها امکان معامله دارایی‌ها با اهرم را فراهم می‌کنند.

استراتژی‌های معاملاتی در AMM

معامله در AMM ها نیازمند استراتژی‌های خاصی است تا بتوان از فرصت‌ها بهره‌برداری کرد و ریسک‌ها را کاهش داد. برخی از استراتژی‌های مهم عبارتند از:

تحلیل فنی: استفاده از نمودارها و شاخص‌های فنی برای پیش‌بینی حرکات قیمت. تحلیل تکنیکال یکی از روش‌های متداول برای پیش‌بینی قیمت دارایی‌ها است.
تحلیل حجم معاملات: بررسی حجم معاملات برای شناسایی الگوهای قیمتی و نقاط ورود و خروج مناسب. تحلیل حجم معاملات به معامله‌گران کمک می‌کند تا میزان علاقه بازار به یک دارایی را ارزیابی کنند.
استراتژی‌های میانگین‌گیری: خرید و فروش دارایی در نقاط مختلف برای کاهش متوسط قیمت خرید یا فروش.
آربیتراژ: بهره‌برداری از اختلاف قیمت یک دارایی در صرافی‌های مختلف. آربیتراژ یک استراتژی معاملاتی کم‌ریسک است که بر اساس اختلاف قیمت‌ها در بازارهای مختلف بنا شده است.
استراتژی‌های مدیریت ریسک: استفاده از دستورات توقف ضرر (Stop-Loss) و حد سود (Take-Profit) برای محدود کردن ضرر و افزایش سود.

آینده AMM

AMM ها به سرعت در حال تکامل هستند و انتظار می‌رود در آینده نقش مهم‌تری در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز ایفا کنند. برخی از روندهای کلیدی در حال ظهور در زمینه AMM عبارتند از:

AMM های پیشرفته: توسعه AMM های جدید با الگوریتم‌های پیچیده‌تر و کارآمدتر.
یکپارچگی با سایر پروتکل‌های DeFi: ادغام AMM ها با سایر پروتکل‌های DeFi، مانند پروتکل‌های وام‌دهی و بیمه.
مقیاس‌پذیری: بهبود مقیاس‌پذیری AMM ها برای کاهش هزینه‌های گس و افزایش سرعت معاملات.
امنیت: افزایش امنیت AMM ها برای جلوگیری از حملات و سوء استفاده.

منابع مفید

با توجه به رشد سریع و پیچیدگی‌های موجود در دنیای AMM، توصیه می‌شود که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران قبل از ورود به این بازار، تحقیقات کافی انجام دهند و از ریسک‌های موجود آگاه باشند. [[Category:مالی برای تمام

پلتفرم‌های معاملات آتی پیشنهادی

پلتفرم	ویژگی‌های آتی	ثبت‌نام
Binance Futures	اهرم تا ۱۲۵x، قراردادهای USDⓈ-M	همین حالا ثبت‌نام کنید
Bybit Futures	قراردادهای معکوس دائمی	شروع به معامله کنید
BingX Futures	معاملات کپی	به BingX بپیوندید
Bitget Futures	قراردادهای تضمین شده با USDT	حساب باز کنید
BitMEX	پلتفرم رمزارزها، اهرم تا ۱۰۰x	BitMEX

به جامعه ما بپیوندید

در کانال تلگرام @strategybin عضو شوید برای اطلاعات بیشتر. بهترین پلتفرم‌های سودآور – همین حالا ثبت‌نام کنید.

در جامعه ما شرکت کنید

در کانال تلگرام @cryptofuturestrading عضو شوید برای تحلیل، سیگنال‌های رایگان و موارد بیشتر!

سازنده بازار خودکار

فهرست