XSS DOM-Based

مقدمه

آسیب‌پذیری‌های XSS (Cross-Site Scripting) یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین آسیب‌پذیری‌های وب هستند. این آسیب‌پذیری‌ها به مهاجم اجازه می‌دهند تا اسکریپت‌های مخرب را در وب‌سایت‌های معتبر تزریق کرده و به اطلاعات حساس کاربران دسترسی پیدا کنند. انواع مختلفی از XSS وجود دارد، از جمله XSS مبتنی بر بازتاب (Reflected XSS)، XSS ذخیره‌شده (Stored XSS) و XSS مبتنی بر DOM (DOM-Based XSS). در این مقاله، به بررسی دقیق XSS مبتنی بر DOM خواهیم پرداخت.

XSS چیست؟

قبل از پرداختن به XSS مبتنی بر DOM، لازم است درک درستی از مفهوم کلی XSS داشته باشیم. XSS زمانی رخ می‌دهد که یک برنامه وب داده‌های نامعتبر را به عنوان بخشی از خروجی وب ارائه می‌دهد، بدون اینکه آن را به درستی اعتبارسنجی یا رمزگذاری کند. این امر به مهاجم اجازه می‌دهد تا کد مخرب، معمولاً به زبان جاوااسکریپت، را در صفحه وب تزریق کند.

XSS مبتنی بر DOM چیست؟

XSS مبتنی بر DOM (DOM-Based XSS) نوعی از XSS است که در آن آسیب‌پذیری در کد سمت کلاینت، یعنی جاوااسکریپت، وجود دارد و نه در کد سمت سرور. در این نوع XSS، داده‌های مخرب مستقیماً از طریق URL، یا از طریق سایر منابع سمت کلاینت (مانند کوکی‌ها یا localStorage) دریافت می‌شوند و سپس توسط کد جاوااسکریپت پردازش شده و در DOM (Document Object Model) صفحه وب تزریق می‌شوند.

تفاوت اصلی XSS مبتنی بر DOM با سایر انواع XSS در این است که در XSS مبتنی بر DOM، درخواست به سرور ارسال نمی‌شود و کد مخرب مستقیماً در مرورگر کاربر اجرا می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که شناسایی و جلوگیری از این نوع XSS دشوارتر باشد، زیرا ابزارهای امنیتی سنتی که بر نظارت بر ترافیک سرور متکی هستند، ممکن است نتوانند آن را تشخیص دهند.

نحوه عملکرد XSS مبتنی بر DOM

برای درک بهتر نحوه عملکرد XSS مبتنی بر DOM، یک مثال ساده را بررسی می‌کنیم:

فرض کنید یک وب‌سایت دارای کد جاوااسکریپت زیر است:

<script>
  var hash = window.location.hash.substring(1);
  document.getElementById('message').innerHTML = hash;
</script>

این کد، مقدار هش (hash) موجود در URL را می‌گیرد و آن را در عنصر HTML با شناسه 'message' قرار می‌دهد. اگر مهاجم URL زیر را ایجاد کند:

http://example.com/#<script>alert('XSS')</script>

کد جاوااسکریپت مقدار `<script>alert('XSS')</script>` را از URL گرفته و آن را در عنصر 'message' قرار می‌دهد. در نتیجه، مرورگر کد جاوااسکریپت را اجرا کرده و یک پنجره هشدار با پیام 'XSS' نمایش می‌دهد.

در این مثال، هیچ تعاملی با سرور صورت نگرفت. کد مخرب مستقیماً در مرورگر کاربر اجرا شد.

علل ایجاد XSS مبتنی بر DOM

چندین دلیل می‌تواند منجر به ایجاد آسیب‌پذیری XSS مبتنی بر DOM شود، از جمله:

• استفاده از توابع ناامن جاوااسکریپت مانند `innerHTML`, `outerHTML`, `document.write` و `eval`.
• عدم اعتبارسنجی یا رمزگذاری داده‌های دریافت‌شده از منابع سمت کلاینت.
• استفاده از کتابخانه‌های جاوااسکریپت آسیب‌پذیر.
• اشتباهات برنامه‌نویسی در کد جاوااسکریپت.

شناسایی XSS مبتنی بر DOM

شناسایی XSS مبتنی بر DOM می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا این نوع XSS در کد سمت کلاینت رخ می‌دهد. با این حال، چندین روش برای شناسایی این آسیب‌پذیری وجود دارد:

• **بررسی کد جاوااسکریپت:** کد جاوااسکریپت را به دقت بررسی کنید و به دنبال توابع ناامن و نحوه استفاده از داده‌های دریافت‌شده از منابع سمت کلاینت باشید.
• **استفاده از ابزارهای تحلیل کد استاتیک:** ابزارهای تحلیل کد استاتیک می‌توانند به طور خودکار کد جاوااسکریپت را اسکن کرده و آسیب‌پذیری‌های احتمالی XSS مبتنی بر DOM را شناسایی کنند.
• **تست نفوذپذیری دستی:** با تزریق داده‌های مخرب به منابع سمت کلاینت (مانند URL، کوکی‌ها و localStorage) و بررسی نحوه پردازش این داده‌ها توسط کد جاوااسکریپت، می‌توانید آسیب‌پذیری‌های XSS مبتنی بر DOM را شناسایی کنید.
• **استفاده از ابزارهای تست نفوذپذیری دینامیک:** ابزارهای تست نفوذپذیری دینامیک می‌توانند ترافیک وب را نظارت کرده و آسیب‌پذیری‌های XSS مبتنی بر DOM را در زمان اجرا شناسایی کنند.

جلوگیری از XSS مبتنی بر DOM

جلوگیری از XSS مبتنی بر DOM نیازمند رویکردی جامع است که شامل موارد زیر می‌شود:

• **اجتناب از توابع ناامن:** از استفاده از توابع ناامن جاوااسکریپت مانند `innerHTML`, `outerHTML`, `document.write` و `eval` خودداری کنید. در صورت نیاز به استفاده از این توابع، داده‌ها را به دقت اعتبارسنجی و رمزگذاری کنید.
• **اعتبارسنجی و رمزگذاری داده‌ها:** تمام داده‌های دریافت‌شده از منابع سمت کلاینت را قبل از استفاده در کد جاوااسکریپت اعتبارسنجی و رمزگذاری کنید. از توابع رمزگذاری مناسب برای جلوگیری از تفسیر داده‌ها به عنوان کد جاوااسکریپت استفاده کنید. HTML Encoding و JavaScript Encoding از جمله روش‌های رایج رمزگذاری هستند.
• **استفاده از کتابخانه‌های امن:** از کتابخانه‌های جاوااسکریپت امن و به‌روز استفاده کنید. این کتابخانه‌ها معمولاً دارای مکانیزم‌های امنیتی داخلی برای جلوگیری از XSS هستند.
• **استفاده از Content Security Policy (CSP):** CSP یک مکانیزم امنیتی است که به شما امکان می‌دهد منابعی را که مرورگر مجاز به بارگیری آن‌ها است، محدود کنید. با استفاده از CSP، می‌توانید از اجرای اسکریپت‌های مخرب در صفحه وب جلوگیری کنید.
• **به‌روزرسانی منظم:** نرم‌افزار و کتابخانه‌های خود را به طور منظم به‌روزرسانی کنید تا از آخرین وصله‌های امنیتی بهره‌مند شوید.
• **آموزش توسعه‌دهندگان:** به توسعه‌دهندگان خود آموزش دهید تا در مورد XSS و نحوه جلوگیری از آن آگاهی داشته باشند.

ابزارهای مفید برای شناسایی و جلوگیری از XSS مبتنی بر DOM

• **ESLint:** یک ابزار تحلیل کد استاتیک برای جاوااسکریپت که می‌تواند آسیب‌پذیری‌های XSS مبتنی بر DOM را شناسایی کند.
• **SonarQube:** یک پلتفرم مدیریت کیفیت کد که می‌تواند کد جاوااسکریپت را اسکن کرده و آسیب‌پذیری‌های امنیتی را شناسایی کند.
• **OWASP ZAP:** یک ابزار تست نفوذپذیری رایگان و متن‌باز که می‌تواند آسیب‌پذیری‌های XSS مبتنی بر DOM را در زمان اجرا شناسایی کند.
• **Burp Suite:** یک ابزار تست نفوذپذیری تجاری که می‌تواند آسیب‌پذیری‌های XSS مبتنی بر DOM را در زمان اجرا شناسایی کند.

مثال‌های بیشتر از XSS مبتنی بر DOM

• **استفاده از `location.hash`:** همانطور که در مثال قبلی نشان داده شد، استفاده از `location.hash` بدون اعتبارسنجی مناسب می‌تواند منجر به XSS مبتنی بر DOM شود.
• **استفاده از `document.referrer`:** `document.referrer` حاوی URL صفحه‌ای است که کاربر از آن به صفحه فعلی آمده است. اگر این مقدار بدون اعتبارسنجی در صفحه وب نمایش داده شود، می‌تواند منجر به XSS مبتنی بر DOM شود.
• **استفاده از `localStorage` و `sessionStorage`:** داده‌های ذخیره شده در `localStorage` و `sessionStorage` می‌توانند توسط کد جاوااسکریپت بازیابی شده و در صفحه وب نمایش داده شوند. اگر این داده‌ها بدون اعتبارسنجی مناسب استفاده شوند، می‌تواند منجر به XSS مبتنی بر DOM شود.

استراتژی‌های مقابله با XSS مبتنی بر DOM در پروژه‌های بزرگ

• **تفکیک مسئولیت‌ها:** جدا کردن منطق سمت کلاینت از منطق سمت سرور.
• **استفاده از فریم‌ورک‌های امن:** استفاده از فریم‌ورک‌های جاوااسکریپت که به طور پیش‌فرض دارای مکانیزم‌های امنیتی برای جلوگیری از XSS هستند.
• **بررسی کد توسط همکاران (Code Review):** انجام بررسی کد توسط همکاران برای شناسایی آسیب‌پذیری‌های احتمالی.
• **تست نفوذپذیری منظم:** انجام تست نفوذپذیری منظم برای شناسایی و رفع آسیب‌پذیری‌های XSS.
• **برنامه‌های Bug Bounty:** ایجاد برنامه‌های Bug Bounty برای تشویق محققان امنیتی به گزارش آسیب‌پذیری‌ها.

تحلیل فنی و تحلیل حجم معاملات در ارتباط با XSS

تحلیل فنی XSS مبتنی بر DOM شامل بررسی دقیق کد جاوااسکریپت و شناسایی نقاط ضعف است. تحلیل حجم معاملات در ارتباط با XSS می‌تواند به شناسایی الگوهای مشکوک کمک کند، مانند افزایش ناگهانی ترافیک به صفحات خاص یا تلاش‌های متعدد برای تزریق کد مخرب. تحلیل لاگ‌ها و مانیتورینگ امنیتی در این زمینه بسیار مهم هستند.

Threat Intelligence و Vulnerability Management نیز نقش کلیدی در جلوگیری از XSS دارند.

منابع بیشتر

• OWASP XSS Prevention Cheat Sheet
• Mozilla Developer Network (MDN) - XSS
• PortSwigger Web Security Academy - DOM XSS

پلتفرم‌های معاملات آتی پیشنهادی

پلتفرم	ویژگی‌های آتی	ثبت‌نام
Binance Futures	اهرم تا ۱۲۵x، قراردادهای USDⓈ-M	همین حالا ثبت‌نام کنید
Bybit Futures	قراردادهای معکوس دائمی	شروع به معامله کنید
BingX Futures	معاملات کپی	به BingX بپیوندید
Bitget Futures	قراردادهای تضمین شده با USDT	حساب باز کنید
BitMEX	پلتفرم رمزارزها، اهرم تا ۱۰۰x	BitMEX

به جامعه ما بپیوندید

در کانال تلگرام @strategybin عضو شوید برای اطلاعات بیشتر. بهترین پلتفرم‌های سودآور – همین حالا ثبت‌نام کنید.

در جامعه ما شرکت کنید

در کانال تلگرام @cryptofuturestrading عضو شوید برای تحلیل، سیگنال‌های رایگان و موارد بیشتر!